Türk gemiadamı ehliyetinin denkliği/endorsement hakkında

Question

Merhaba ben ileride duim okumak istiyorum ve bu sitede bazı sorularıma cevap ararken yabancı gemilerde çalışabilir miyim sorusuna Avrupa'da Abd'de Kanada'da vs çalışılamadığı, yabancı bayraklı gemilerde Türklerin çalışamayacağı çünkü ehliyetlerinin tanınmadığı/endorsement verilmediği yazıyordu.

Fakat bakanlığın sitesinde ( Türk gemiadamları 35 adet ülke bayraklı gemilerde çalışabilme imkanına sahiptir. - - Denizcilik Genel Müdürlüğü (uab.gov.tr) ) 35 farklı ülkenin tanıdığı yazıyor ve içinde Avrupa Ülkeleri de var.

Artı olarak sitede göremediğim ama bakanlığın twitter hesabında ( (1) T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı on X: "Denizcilerimize ve denizcilik eğitimi alan gençlerimize güzel bir haberimiz var. İmzaladığımız anlaşmayla, dünya denizlerinde daha fazla iş imkânı bulmanız için yeterliliklerinizin tanındığı ülkeler arasına Birleşik Krallık’ı da ekledik. Tüm gemi insanlarımıza hayırlı olsun.⚓️ https://t.co/ZD9YLVZmmu" / X ) İngiltere ile anlaşma sağlandığı da yazılmış.

Şimdi sorum şu ki türk ehliyetinin denkliği ile endorsement farklı bir şey mi? Yani bu anlaşmaların yapılmasıyla Türkiye'de bir duim bölümünden mezun olduktan ve zabitlik sınavını kazandıktan sonra direkt endorsement alıp yabancı gemilerde çalışabiliyor muyum? 

Yoksa bu onayı vermek sadece anlaşma yapılması ile yeterli bir durum mu ve yetkililer Türk olduğumuz için keyfi olarak reddetme hakkına sahip mi?

Ayrıca ek eğitimler almak şart mı koşuluyor ve şartsa bunların ücretleri nasıl/var mı? Gereksiz olduysa özür dilerim bu ehliyet, onay vs. işini yeni araştırmaya başladım neyin ne olduğu hakkında tam kesin bilgim yok.

Answer 1

Selamlar, öncelikle tanımları biraz karıştırmışsın. Basit haliyle endorsement: eş yeterlilik demektir. Yani Türk ehliyetindeki yeterliliğin "Uzakyol Vardiya Zabiti (Oceangoing Watchkeeping Officer)" ise karşılıklı anlaşma ile kabul eden yabancı ülkelerin bayrağını taşıyan gemilerde yine "Uzakyol Vardiya Zabiti (Oceangoing Watchkeeping Officer)" olarak çalışabilirsin.

Ancak bu endorsement yani eş yeterlilik ile yabancı bayrak altında çalışabilme durumu -- oturum izni, o ülkede ikamet, kolay vize vs. gibi durumlar getirmez. Sadece kendi ehliyetinin yanında bir evrakla o gemilerde görev yapabileceğin anlamına gelir.

Avrupa ülkelerinin bayraklarında bir takım farklılıklar var. Bizim sistemde mesela Türk Bayraklı olan her gemide sadece Türk ve Türk asıllı (Azerbaycan, KKTC) kişiler çalışabiliyor. Avrupa'da ise second registry yani ikincil kayıt var, ikincil kayıt gemiler kendi vatandaşının standartlarında değil (maaş, barınma ve çalışma koşulları) nispeten Panama, Malta vs. gibi kolay bayrakların standartlarında verginin azaltılmış olduğu ikincil bayraklarıdır. Bu gemiler kondisyon olarak yada maaş olarak haliyle daha düşük olduğundan 3. ülke vatandaşlarına iş veriliyor.

Türk ehliyetin ile geçerli ülkelerden endorsement alabilirsin, ancak bu direk olarak şahsi başvuru ile değil çalışacağın şirket gemilerinin bayrağına göre şirket tarafından başvuruyla alınıyor. Ancak burada da şöyle bir durum var, şirketlerin personel departmanları veya gemi işletenleri en az masraflı personel tercih ediyorlar. Mesela bir Türk personelin Avrupa'dan gemiye katılışı için Schengen vizesi gerekirken bu tip masraf ve ayarlama şirketler için zorlu olabiliyor. O yüzden farklı ülkelerden vize problemi olmayan zabiti tercih ediyorlar.